Juvdelassje goh måelliebaakoe

Åtnoe juvdelassjeste goh måelliebaakoe lea vïedteldihkie don guhkies aerpievuakan Europesne antisemittismine.

Learohki gaskem noereskuvlesne Oslosne akte bielie lea govleme baakoe juvdelassje lea negatijvelaakan åtnasovveme, akten goerehtallemen mietie maam Oslon tjïelte tjïrrehti 2011. Maahta guarkedh åtnoe baakoste jeerehte skuvleste skuvlese; dej skuvli gaskem mah leah Dembram tjïrrehtamme, lea naan skuvlh gusnie learohkh jallan neebnieh juvdelassje goh måelliebaakoe, mearan baakoe jeatjah skuvline seamma gellie aejkieh goh håvra jïh homo jeahtasåvva.

Nöörjen skuvlesne joekoen vaenie juvdelassjh, jïh baakoe amma måelliebaakojne åtnasåvva aaj gusnie ij naan juvdeles learohkh. Seamma tïjjen goerehtalleme Osloste vuesehte juvdeles learohkh leah prååsehke skuvlesne – 12 ållesth dejstie 36 learoehkijstie mah lin meatan goerehtimmesne jeehtin dah lin negatijve dååjresh åtneme sijjen religijovnen gaavhtan. Aaj gosse juvdelassje måelliebaakojne åtnasåvva maahta sååjrehke årrodh juvdelassjide, aaj gosse baakoe ij leah juvdeles learoehkasse. Baakoe juvdelassje lea uvtemes akte nööjtraale nomme akten almetjasse mij vihties dåehkieektiedimmiem åtna. Dan gaavhtan dåeriesmoerine sjædta gosse måelliebaakojne åtnasåvva.

Åtnoe juvdelassjeste goh måelliebaakoe lea vïedteldihkie don guhkies aerpievuakan Europesne antisemittismine, jïh maaje klassiske antisemittiske åssjaldahkide vuesehte goh haeniesvoete. Lohkh vielie daesnie antisemittismen bïjre aarebi jïh daelie.

Aerpievuekien åelkiesekstremismesne (joekoen nazisme) «juvdelasse» symbovline orreme «don dekadente, jalletje jïh kosmopolitihkeles tsööpkeme nasjonaale kultuvreste jïh nasjonaale aarvojste». Militaante islamismesne «juvdelassje» lea maaje synonyme «jalletje, amerikanen jïh israelen imperialismine jïh deadtalgimmie muslijmijste. Gærjesne Islamisten (2009) dïhte aarebi englaanten islamiste Ed Husain tjaala: «Mijjieh limh seekere akte juvdeles-homofijle konspirasjovne lij juhtieminie mij edtji mijjen barkoem giehpiedidh». Lissine «juvdelassje» aktem plearoeh symbovlefunksjovnem gårroehekstremismen sisnjelen åtneme, goh «jïjtjereerije turbokapitalisme, plutokratije jïh jalletje/amerikanen jïh israelen imperialisme».