Oasi birra
Mihttu
- Máhttit árvvoštallat ja nyanseret iešguđet gáldodieđuid joavkkuid ja báikkiid birra.
Dán oahpahusbottas besset oahppit vásihit movt kritihkalaš jurddašeapmi sáhttá viiddidit min máhtu ja addit nyánssaid min áddejumiide maid oažžut mediain iešguđet joavkkuid/báikkiid birra. Oahppit besset hárjehallat árvvoštallat iešguđet gálduid luohtehahttivuođa.
Hárjehus bistá guokte, sullii 45-60 minuhta guhkkosaš botta. Dás galgá hárjehallat kritihkalaččat árvvoštallat gálduid ja mediaid dieđuid, ja váldit vuođu muhtun konkrehta ovdamearkkas. Vállje ovdamearkka mii lea relevánta fágii dahje luohkkái, muhto muitte váldit vuhtii iežat ohppiidjoavkku duogážiid ja vásáhusaid.
Čađaheapmi
Vuosttaš bodda:
- 1
Čále távvalii muhtun joavkku, gávpotoasi dahje riikka nama.
Távvalii čálát visot idéaid maid oahppit fuomášit ja leat gullan, lohkan dahje oaidnán mediain dán báikki/joavkku birra. Čále ohppiid ovdamáhtuid ja jurdagiid dahje dovdduid báikki/joavkku birra távvalii.
Ovttas geahččalehpet juohkit dáid positiiva dahje negatiiva kategoriijii. Sáhttibehtet vel ovtta kategoriija lasihit távvalii: neutrála. Geavat áinnas iešguđet ivnniid guđege kategoriijii. Digaštallet jurddariđu dievasjoavkkus. Mii lea mihtilmas min jurddariđus? Gos dát ipmárdusat bohtet?
- 2
Juoge luohká joavkkuide main leat 3-4 oahppi guđesge. Juohke joavkkus lea dihtor dahje dihtorduolbbus veahkkeneavvun.
- Siđa ohppiid iskat golbma stuora neahttaaviissa (omd. ap.no, vg.no ja db.no). Oahppit galget bidjat joavkku/báikki nama ohcansátnin aviissa ohcanruktui, ja geahčadit makkár áššit de ihtet. Sii berrejit lohkat bajilčállagiid ja ingreassaid, ja merket mii dáid áššiid váldosisdoallu lea. Siđa ohppiid kategoriseret leat go áššit negatiiva, positiiva dahje neutrála guvlui. Makkár dieđuid ožžot oahppit joavkku/báikki birra?
- Dasto siđat ohppiid dahkat ohcama daiguin sániiguin muhtun buori ohcanbálvalussiiddus (SNL, Wikipedia sáhttet maiddái geavahit jus doppe leaš buorre artihkal fáttás) ja siđa sin gávdnat dieđuid maid eai diehtán ovdalaččas, dahje maid neahttaaviissat eai namuhan.
- Gohčo ohppiid čállit daid dieđuid maid gávdnet
- 3
Čoahkkáigeasu joavkkuid gávdnosiid
Bivde buot joavkkuid muitalit maid sii leat gávdnan, álggos neahttaaviissain ja dasto ohcanbálvalussiidduin. Joatkke čállimis čoavddasániid távvalii ja bija daid positiivan, negatiivan dahje neutrálan.
- 4
Digaštala: Maid dahká media minguin?
Digaštala ohppiiguin movt min jurdagat ja ovdagáttut báinnahallet mediaide, ja movt mii sáhttit čiekŋudit iežamet máhtuid, ja nyanseret ipmárdusaid jus kritihkalaččat jurddašit ja iskat áššiid. Mii sáhttit jearrat jus lea juoga maid eat dieđe, mii sáhttit ohcat ođđa dieđuid, digaštallat gálduid luohtehahttivuođa ja dan láhkái nyanseret ipmárdusa jus dat lea ollásit negatiiva dahje positiiva.
Govve dahje vurke juogalágán kopiija távvalis nuppi diibmui jus háliidat.
Nubbe bodda:
- 1
Repeter hovedpoengene fra forrige undervisningsøkt.
Finn frem back-upen av tavla slik den var da forrige økt ble avsluttet. Bli enige om hva media sier om temaet – er det mest negativ omtale eller positiv omtale, og hva sier ikke media noe om i det hele tatt? Gjennomgå så hvordan man skriver kildehenvisninger i en tekst, samt litteraturliste.
- 2
Elevene skriver den andre siden av historien
Elevene kan nå jobbe i grupper, i par eller individuelt: Be elevene skrive en tekst der de undersøker nærmere et tema tilknyttet det utvalgte ordet, og som ikke er blitt tatt opp av media. Overskriften kan f.eks. være «Iran – den andre siden av historien». De må gjøre research på nett eller andre informasjonskanaler. Be elevene ta i bruk minst to kilder, og skal ha kildehenvisninger og litteraturliste. De skal skrive en tekst med minst tre avsnitt, sett ellers de kriteriene for arbeidet som passer for din gruppe.
Loahpahanreflekšuvnnat
Hárjehusa loahpahettiin iskkat maid oahppit leat oahppan dán barggus go leat ohcan historjjá nuppi beali. Dán berre dahkat ságastallamiiguin dievasjoavkkus, muhto reflekšuvnnat sáhttet maiddái čállojuvvot digitála almmuhantávvalii, exit-lihpuide dahje loggačállosii.
Gažaldatovdamearkkat:
- Maid dihten mun ovdalaččas dán joavkku/báikki birra?
- Movt ovdanbuvttii media dán joavkku/báikki birra? Positiivvalaččat, negatiivvalaččat, neutrálat?
- Movt ovdanbidje diehtobuktosat joavkku/báikki? Positiivvalaččat, negatiivvalaččat, neutrálat?
- Maid ohppen mun joavkku/báikki birra dál go lean čállán historjjá nuppi beali birra?
- Mii sáhttá leat sivvan go mediat/gáldot čilgejit joavkku/bákki iešguđet ládje?
- Maid lean mun oahppan iešguđet mediaid ja gálduid luohtehahttivuođa birra?
