Doaimma birra
Mihttu
- Dainna hárjehusain galget oahppit šaddat eanet dihtomielalaččat maid sii jurddašit deaŧalaš árvun. Sii ožžot hárjáneami maŋŋálastit árvvuideaset ja ákkastit manne sii oaivvildit juoga lea mávssolaš, sihke alcceseaset ja servodahkii
Dán hárjehusas galget oahppit guorahallat mat árvvuid leat deaŧalaččat sidjiide. Hárjehus ii čuovo čavga definišuvnna árvvut doahpagis, muhto oažžu ohppiid jurddašit mii sin mielas lea mávssolaš ja deaŧalaš sidjiide ja servodahkii. Hárjehusa sáhttá dahkat luohkkálanjas ja čuovvolit ságastallamiin, dahje dahkat ruovttubargun. Dat heive gaskaceahkkái muhtun heivehemiiguin.
Luohkkálanjas sáhttá álggahit hárjehusa ságastallamiin dan birra mii oaivvilduvvo sániin árvvut. Sáhttá ovda mearkka dihte earuhit gaskal materiálalaš ja “vuoiŋŋalaš” árvvuid. (Oažžut oanehis álgočilgehusa doahpagis, geahča ovda mearkka dihte ndla dás ).
Čađaheapmi
Álgo guorahallan
Divtte ohppiid smiehttat árvvuideaset iehčanassii: Árvvut lea namahus juoga mas mii du mielas lea deaŧalaš ja árvvolaš eallimis. Lea dan birra mii dutnje lea mávssolaš, maid don háliidat suodjalit dahje man ovddas háliidat bargat. Guđiid árvvuid háliidat leat veahkkin dahkat duohtan eallimisttát ja servodagas?
Váldooassi
Juoge listtu mas leat árvvut:
Arbeidsark: "Det er viktig å ...."
Siđa ohppiid lohkat listtu ja dahkat čuovvovaš bargobihtáid. Gaskaceahki ohppiide sáhttá leat juonalaš čuoggás čuoggái čađamannat listtu dievasčoahkkimis álggos. Sáhttá leat ulbmilaš stivret doaimma (juoge hárjehusa ja lea oahpaheaddji gii stivre juohke oasi čađaheami).
- 1
Geahča listtu ja sárge ruossa daid árvvuid gurrii maid ieš oaivvildat leat deaŧalaččat. Jus leat juoga maid jurddašat leat deaŧalaš árvvut mat eai leat listtus, de lasit daid vuolemussii.
- Jurddaš dasto guhte árvvut gusket eanemusat dutnje ovttaskas olmmožin, ja guđet árvvut gusket eanemus servodahkii obbalaččat.
- Bija O ovttaskasolbmo namas daid árvvuid gurrii maid oaivvildat leat eanemus du birra, ja S servodaga namas daid árvvuid gurrii maid oaivvildat leat eanemus servodaga birra. Don galggat bidjat O dahje S daid árvvuid gurrii maid leat merken (dahje lasihan ieš).
- Vállje dasto 5-7 árvvu maid jurddašat leat buot deaŧalaččamusat, ja vuorut daid maŋŋálaga. Mii lea deaŧaleamos árvu dutnje? Mii lea nubbin deaŧaleamos? Jnv.
- 2
Háleštehket guovttis ja guovttis, dahje čálašehket earáiguin digitála ovttasbargolanjas:
Buohtastahttet árvvuid maid vuollái lehket bidjan sárgá (O ja S) ja vuoruhemiid maid lehket dahkan. Maid árvvuid lehket bidjan listui, ja manne? Mii lea ovttalágan, ja mii lea iešguđet láhkái? Ákkastehket maid lehpet válljen.
Loahpalaš guorahallan
Divtte ohppiid vástidit čuovvovaš guorahallangažaldaga, juogo čálalaččat dahje ságastallamis dievasčoahkkimis:
- Gos bohtet du árvvut? Maid mearkkašit bearaš dahje skihpárat dasa mii du iežat mielas lea deaŧalaš? Leat go dus muhtun ovdagovat mat váikkuhit dasa maid don jurddašat lea deaŧalaš eallimis?
- Dakkár áiggiid go mii leat báhkkahuvvan dilálašvuođas, dahje servodat lea heahtedilis sáhttet muhtun árvvut leat earenomáš deaŧalaččat. Lea go nu otná dilis min riikkas? Guđiid árvvuid jurddašat leat earenoamáš deaŧalaččat áimmahuššat min áiggis?
- Vállje guokte dain árvvuin maid leat merken: Ovtta mii guoská earenoamážit dutnje alccet, ja ovtta mii guoská eanas áigámet servodahkii. Čále oanehis guorahalli teavstta mas oaččut ovdan oainnuidat manne dat leat deaŧalaš árvvut. Ákkas oainnuidat áinnas konkrehta ovdamearkkaiguin.
