Juvdá bilkkedibmen
"Juvdá" báhko l guhkijt juo javladuvvam bilkkedibmen Eurohpán ja dat la oassen vuosstesemittismas.
Oslo nuorajskåvlå oahppij gaskan la lahkke sijájs gullam bágov juvdá unugis láhkáj, ja dat åvddån boahtá guoradallamis mav Oslo suohkan tjadádij jagen 2011. Bágo adnem dávk målssu skåvlås skåvllåj: daj skåvlåj gaskan ma li tjadádam Dembrav li skåvlå gånnå oahppe e vargga nammada juvdá bágov bilkkedibmen, ja ietjá skåvlå vas gånnå báhko aneduvvá sæmmi ålov gå bágo huorrá ja homo.
Vuona skåvlåjn li binná juvdá, ja báhko aneduvvá bilkkedibmen aj dajn skåvlåjn gånnå ælla juvdálasj oahppe. Sæmmi båttå vuoset Oslo guoradallam jut juvdá oahppijda vájkkut nuppástibme viek ålov – 12 dajs 36 oahppijs gudi guoradallamij oassálasstin subtsastin lidjin vásedam negatijva dáhpádusájt åskosa diehti. Dåssju dat gå juvdá báhko aneduvvá bilkkedibmen báktji, aj dalloj gå báhko ij aneduvá muhtem juvdá oahppe birra. Báhko juvdá la åvdemusá neutrála nammadus muhtem ulmutja birra guhti l visses juohkusij tjanádum. Danen la vájvve gå báhko åvvånis aneduvvá bilkkedibmen.
Juvdá bágo adno bilkkedibmen gullu dan guhka europalasj vuosstesemittissma árbbedáhpáj ja vuoset álu dan klassihkalasj vuosstesemittissma jáhkojda dagu hánesvuohtaj. Lågå ienebut dánna vuosstesemittissma birra åvddåla ja dálla.
Árbbedábálasj oalgesekstremisman (sierraláhkáj nasisman) la “juvdá” symbolisierim “morálalasj hedjunahttem, ja gåktu alleværált ja kosmopolitihkka bæjsstá rijka kultuvrav ja árvojt.”
Militánta isláman la “juvdá” álu ietjá báhkon “alleværálda, amerihkalasj ja israelak imperialissma (vassjás fábmopolitihkka) ja muslijmaj niejddem”. Girjenis Islamisten (2009) tjállá åvdep ieŋŋils islámista Ed Husain: “Duodaj jáhkijma lidjin ásadimen muhtem juvdá-homofijla tjiegos lihtov vaj bessin hieredit (dåssjen adnet) mijá bargov.” Ja de l “juvdá” bágon læhkám dakkár muodugasj symbåvllådoajmma gåroekstremisma birrasijn, dagu “niejdediddje turbokapitalissma, plutokratijja ja alleværálda/amerika ja israela imperialissma”.
Gáldo
Kartlegging av kunnskaper og holdninger på området rasisme og antisemittisme. Undersøkelse blant elever (trinn 8-10) i osloskolen gjennomført for Utdanningsetaten i Oslo. Perduco: 2011.