Hopp til hovedinnhold
Oahppanbálggis

Infodemija?

Beaggimat, gielis ođđasat ja konspirašuvdnateoriijat koronaepidemiija birra

Oahppanbálgá birra

Mihttu

  • Dihtomielalašvuohta hástalusaid birra mat čuožžilit diehtojuohkimiid dihte roassodiliin.
  • Máhttu iešguđet lágan boasttudieđuid birra ja ovttastumiid birra maidda dat laktásit.
  • Máhttu analyseret gálduid mat čatnasit koronadávdii ja identifiseret boasttudieđuid.

Covid-19 virus, nu gohčoduvvon koronapandemiija, lea leavvan miehtá máilmmi. Oallugiidda lea dehálaš diehtit movt dilli boahtá ovdánit. Seamma ládje go ollu eará riikkat, de lea Norga máŋgga vuorus mearridan garra doaibmabijuid unnidandihte njoammunvára. Doaibmabijut rievdadit oallugiidda álbmogis beaivválaš eallima, ja oallugiidda leat rievdadusat dramáhtalaččat. 

Roassodiliin šaddá stuora dárbu oažžut dieđuid ja gártá issoras ohcamuš gávdnat sivvačilgehusaid ja einnostemiid. Interneahtta ja sosiála mediat leat mielde váikkuheame dasa ahte hui ollu diehtojuohkin jorrá.

Muhtin lágan diehtojuohkin mielddisbuktá eahpeluohttámuša, balu ja panihka. Gávdnojit issoras ollu diehtojuohkimat mat sáhttet mielddisbuktit eahpejierpmálaš ja njuolgut vahátlaš daguid, sihke oktagaslaččat dahje kollektiivvalaš dásis. Dan rájes go pandemiija vulggii álgogeahčen 2020 lea Máilmmi dearvvašvuođaorganisašuvdna (WHO) váruhan boasttudieđuid vuostá mat jorret. WHO mielde sáhttet boasttudieđut mat jođánit levvet, mielddisbuktit “infodemiija” mat sáhttet mielddisbuktit stuora billisteaddji váikkuhusaid.

Dát oahpahusdagus addá ohppiide/studeanttaide vejolašvuođa guorahallat iešguđetlágan boasttudieđuid koronapandemiija birra, ja reflekteret manin dákkár boasttudieđut ihtet ja movt dat váikkuhit. Sii besset maid oahpásmuvvat makkár mállet gávdnojit fuomášit dakkáriid ja movt vuosttaldit boasttudieđuid juohkima.

Oahpahusdagus lea golmma oasis, maid sáhttá čađahit oktanaga dahje juohkit máŋgga láhkkái.

Vuosttaš oassi lea láidestus fáddái (sullii 20 min).

Nubbi oassi lea fenomenaid birra mat mielddisbuktet ahte boasttudiehtojuohkkin leavvá ja mielddisbuktá váttis váikkuhusaid, ja sivaid ja dynamihkaid birra manne dákkár boasttudiehtojuohkkin beassá leavvat (sullii 60 min).

Dán oasis, Goalmmát oasis beassat oahpásmuvvat málliide movt sáhttá fuobmát ja vuosttaldit boasttudiehtojuohkimiid (2 x 45 min).

Čađaheapmi

Læringsstien består av tre deler, som kan gjennomføres samlet eller fordeles på flere økter.


Del 1, er en introduksjon til temaet (ca. 20 min).

Del 2 handler om fenomener som bidrar til at feilinformasjon sprer seg og får problematiske konsekvenser, og om årsaker til og dynamikker i spredningen av feilinformasjon (60 min).

Del 3 handler om måter å gjennomskue og motarbeide feilinformasjon på (2 x 45 min).