Barggobåttå birra
Ulme
- Ájádallat gåktu iesjguhtik ulmutja máhtti sæmmi ássjev iesjguhtik láhkáj dádjadit. Hárjjidallat iehtjádij perspektijvav válldet ja gæhttjat ássje iesjguhtik bielijt.
Dán hárjjidusán galggá klássa låhkåt fábalav tjalmedis ålmmå ja elefánnta ja dav giehtadallat iesjguhtik gatjálvisáj ja dåjmaj baktu ma guosski iehtjádij perspektijva válldemij ja lájttális ájádallamij. Fábal tjuovvu guovten versjåvnån, akta álkkep oanegis versjåvnnå ja nubbe gis guhkep.
Tjadádibme
Oajvveoasse
- 1
Lågå fáhpalav oahppijda.
Ane dajt låhkåmstratesjijjajt majt klássa dábálattjat adná, åvddål låhkåma, lågådijn ja maŋŋela låhkåma sihkarasstema diehti jut oahppe dádjadi.
FijllaDokumænntaDe blinde mennene og elefanten
- 2
Ájádallam ålles klássan
Vijddásappot galggá klássa barggat tjuovvovasj ájádallamgatjálvisáj párran, juohkusijn jali ålles klássan:
- Fáhpalijn la álu juoŋga ájnas subtsastit låhkkåj, juoga majt sihtá låhkkåj subtsastit. Majt jáhkkebihtit dát fábal sihtá midjij subtsastit?
- Fáhpalin tjalmedis ålmmå rijddalahttjáji. Majt lulun máhttet dahkat guorrasittjat?
- Le gus ájnas jut tjalmedis ålmmå guorrasi? Tjielggi manen/manen ij.
- Raja javllá bárnnásis «duohtavuohta l elefánnta, ja mij lip gájka tjalmedis ålmmå». Majt så lik dajna miejnni?
- Låhpan fáhpalin tjuodtju divna ålmmåjn lij sihke riekta ja boasstot sæmmi båttå. Mij dajna miejnniduvvá?
- Ájádalá jut divna tjalmedis ålmmå bessin dåbddåt dåssju avtav ja sæmmi oasev elefántas. Majt lidjin ålmmå dassta oahppam? Mij sierat dav dassta majt lidjin oahppat jus lulun åtsådit iesjguhtik oasev elefántas?
- Máhttep gus fáhpala ságav adnet gå galggap oahppat juoŋga birra jali gå iejvvip juojddá mij la amás?
- Le gus máhttelis ij guorrasit sæmmi båttå gå ij la avtanik boasstot? Buvte buojkulvisájt.
- Mij máhttá liehket buorre gå ij guorrasa?
- 3
Oahppijdoajmma 1 - Tjalmijt tsáhpptsit!
Vatte oahppijda lijnev majt tjalmij badjel tjadni jali gåhtjo sijáv tjalmijt ietjáláhkáj gåbttjåt. Dibde sijájt juohkusij milta duohttat iesjgeŋgalágásj oasev nágin gávnes. Vállji gávnev manna li moadda oase, suohtas aj jus li iesjguhtik materiála. Duola degu: Ståvllå, spælla, stoagos, juhtusijfiguvrra, tjuojan, tjijkar manna l bádde, skåvllåvuossa, sjejsa.
- Dibde juohkusijt ma li sæmmi oasev åtsådam gæhttjalit guorrasit mij dat máhttá liehket.
- Váni bigodimes mij gávnne le: Dibde juohkusijt væhkkálakkoj gávnadit gå biedji aktij dajt diedojt ma siján li.
- Ságastit maŋutjissaj daj iesjguhtik vuojnoj ja ájádusáj birra ma siján lidjin, ja mij máhttá dáhpáduvvat jus mierret váni ålles gåvåv vuojnnemis.
- 4
Oahppijdoajmma 2 - tjállet ietjasa fáhpalav
Dibde oahppijt tjállet ietjasa fáhpalav “Tjalmedis ålmmå ja elefánnta” mála milta. Dánna galggi iehtjádav válljit gå elefántav, ja gávnadit iesjguhtik vuogijt gåktu sierralágásjvuodajt tjielggit. Dáv hárjjidusáv máhttá aj aktantjállemprosjæktan dahkat.
Joarkke barggo
Oajvvadusá gåktu máhttá joarkket barggat perspektijvaj válldemijn
Ane gåvåv dát guovtet ulmutjijs gudi rijddalibá vuojnneba gus 6-tállav vaj 9-tállav.
Dibde oahppijt buktet oajvvadusájt majt ulmutja gåvån máhtteba javllat váj nubbe jáhkká jali majt máhtteba javllat váj guorrasibá såj æbá guorrasa. Mij la vuohkasamos? Dáv dåjmav máhttá aj dahkat roallaspællan, manna åhpadiddje jali oahppe dahki vuosádusáv sienan iesjguhtik láhkáj.