Barggobåttå birra
Ulme
- Båktet ájádusájt ja ságastallamav gåktu duosstot oahppijt gudi gáttojt jali ekstriebma javllamusájt åvddån bukti. Vaddet ållessjattugijda jasskisvuodav hásstaliddje aktijvuodajt háldadit navti jut vielet sebrudahttemprinsihpav.
Moadda åhpadiddje dåbddi gássjel la diehtet majt galggá dahkat jus oahppe javlli gáttojt, badjelgæhttjamav jali ekstriebma vuojnojt. Edna l mav galggá vieledit: skåvlå mandáhtav ja árvvovuojnov, guojmmeoahppijt ja klássav åbbålattjat, ja dav oahppev (oahppijt) guhti dáv hásstalusáv buktá. Gåktu máhttá åhpadiddje dakkár dáhpádusáv duosstot dán målkak aktijvuodan?
Pedagåvggå ja ekstremismadutke Christer Matt la barggam dájna tiemájn moattev jagev. Dán ságastallamdagon manna l video vuodon, subtsas ietjas ájádusájt gåktu buoremusát máhtá oahppijt duosstot gudi ekstriema vuojnojt javlli.
Tjadádibme
1. oasse: Gæhttjat videov ålles juohkusin
Så bemöter du extremisterna i ditt klassrum - Intervju med Christer Mattsson (Youtube)
Så bemöter du extremisterna i ditt klassrum - Intervju med Christer Mattsson (Youtube)
Video vihpá 14 minuhta (dav máhttá ganugahttet 6 min 56 sek maŋŋela).
Oassálasste máhtti tjálestit ietjasa ájádusájt, reaksjåvnåjt ja gatjálvisájt filma gehtjadijn, jali muhtem minuhta maŋŋel gå filmav la gæhttjam åvddål gå bargujn joarkki.
2. oasse: Ságastallam juohkusijn jali párajn
Mattson adná buojkuldagáv «empatijjalasj diehtemvájnno».
- Gåktu dáv buojkuldagáv dádjadihpit?
- Majt merkaj praktihkalasj dilen jut æjvval oahppij empatijjalasj diehtemvájnojn?
- Majt dij miejnnibihtit Mattsona vuoge birra?
- Makkir vidjurijt vielet Mattsona vuohke?
- Vuojnnebihtit gus tjuolmajt jali hásstalusájt dákkár vuogijn?
Mattson videon sierraláhkáj ságas oahppij birra gejn li ekstriema vuojno. Ájádallamvuogev máhttá aj tjadnat binnep ekstriema valla huoman hásstaliddje aktijvuodajda majna oahppe intoleránta vuojnojt javlli. Buvte buojkulvisájt dakkár dilijs majt åhpadiddje máhttá gássjelin dåbddåt.
Gå gátto åvddån buvteduvvi de máhttá dåbddut gássjelin sebrudahttet ja oahppe dárbov ållidit tjanástahkaj, jasskisvuohtaj ja vieledibmáj. Gåktu jáhkkebihtit åhpadiddje máhtáluluj dájt iesjguhtik vidjurijt balansierit buoremus láhkáj klássalanján?
3. oasse: Duov dáv case:av árvvaladdat
Ájádalá ietjat práksisa birra jali buvte buojkulvisájt majt la iehtjádijs gullam.
- Buvte buojkulvisáv hásstaliddje diles klássalanján (manna oahppe dåbdåstij(n) gáttojt, hásstaliddje jali ekstriema vuojnojt) ma duv mielas vuohkasit duostoduvvin juogu duv bieles jali iehtjádijs. Mij javladuváj jali dagáduváj? Mij buoragit dåjmaj? Mav luluj máhttám ájn vil buorebut dahkat?
- Buvte buojkulvisáv dakkár hásstaliddje dáhpádusás klássalanján majna dån (jali nágin ietjes) ittji duosto nav buoragit. Mij ittjij buoragit dåjma? Mij luluj máhttet ietjáláhkáj dagáduvvat?
Árvvaladdit dájt buojkulvisájt «empatijjalasj diehtemvájno» buojkuldagá milta.
- Mav la dijá mielas ájnas dákkár dilen vieledit? Makkir tjuolmajt la ájnas garvvet?
- Gåktu máhtti åhpadiddje ietjas dåbdo ja gátto vájkkudi dákkár dilen?
Akta ráde máhttá liehket jut «lávkkis avta lávkev maŋus», ja ájádallá ietjas reaksjåvnåj ja agierimmáhttelisvuodaj birra åvddål gå mavga dahká oahppij gáktuj. Gåktu dav máhttá praktihkalattjat dahkat?
Låhpadimrefleksjåvnnå
Tjoahkkáj giessit juogosságastallamijt ålles juohkusin, ja ájádallit tjuoldedum buojkulvisáj birra.
Mij la juohkusa mielas ájnnasamos dálla – jus li oahppe ma gáttojt åvddån bukti?
Gåktu máhttá buoremusát vieledit iesjguhtik vidjurijt, sebrudahttema ja oassálasstema guovdásj prinsihpaj milta?
Gåktu máhtti åhpadiddje ietjasa profesjåvnnåmáhtudagáv åvddånahttet váj dákkár hásstaliddje dilijn rijbbá? Li gus vuoge gåktu åhpadiddje máhtálulun guhtik guojmesa doarjjot jali vil buorebut aktan barggat, gå la sáhka relasjåvnnåmáhtos ja oahppij ságastallamis?